I rai pobl mae ymdeimlad o ystyr a diben dyfnach i fywyd, y tu hwnt i’r cyflwr dynol, y mae pobl yn ei alw yn ffydd neu’n ysbrydolrwydd. Gall meddu ar ffyrdd neu ysbrydolrwydd ddarparu sefydlogrwydd a chadernid, gan helpu i ymdopi â straen ac anawsterau.
Mae pobl yn mynegi hyn mewn nifer o ffyrdd, gan gynnwys drwy grefydd drefnus, drwy natur drwy’r gymuned.
Nid yw canolbwyntio ar yr hyn y mae pobl yn ei gredu sy’n ymdeimlad cynhenid, naturiol o ddiben yn eich atal rhag teimlo dan straen, profi anawsterau, neu gael salwch meddwl, ond mae tystiolaeth bod gan bobl sy’n archwilio’r teimladau hyn, neu sy’n perthyn i gymuned ffyrdd neu sydd â chredoau crefyddol neu ysbrydolrwydd iechyd meddwl gwell.
Gall ffydd fod yn bwysig ar adegau o straen emosiynol dwfn, salwch corfforol a meddyliol, profedigaeth ac wrth wynebu ein marwolaeth ein hunain. Gall ysbrydolrwydd roi ymdeimlad bod bywyd yn daith ac mae’r rhan fwyaf o grefyddau yn gweld salwch fel rhan o brofiad holistaidd bywyd. Mae uchafbwyntiau ac iselbwyntiau yn rhan o gynnydd bywyd wrth i ni ddysgu i fyw bywyd i’r eithaf.
Mae dogfen gan FarmWell, y gellir ei lawrlwytho, yn mynd i’r afael ag ystyr Ffydd ac Ysbrydolrwydd, sut mae gwahanol bobl yn dehongli ysbrydolrwydd; cydbwysedd ysbrydolrwydd mewn lles a gwerth ffydd ac ysbrydolrwydd, cliciwch yma i’w gweld. Gellir lawrlwytho’r ddogfen hon ar waelod y dudalen hon o dan ‘Lawrlwythiadau’.
Cysylltiadau defnyddiol:
- Mae gallu mynegi ac archwilio ysbrydolrwydd yn hawl dynol sylfaenol. Yn ôl cyfreithiau hawliau dynol, mae gan bob un ohonom yr hawl i ryddid meddwl, cred a chrefydd (Erthygl 9 y Ddeddf Hawliau Dynol). Mae hyn yn cynnwys:
- Arfer crefydd a siarad am grefydd. Peidiwch ag ofni trafod materion ysbrydolrwydd gyda ffrindiau a chydweithwyr dibynadwy, gan gynnwys Cwnselwyr, pan fyddwch yn siarad am eich lles meddyliol.
- Siarad gydag arweinydd grwpiau ffydd, er enghraifft caplan, gwrw neu imam.
- Siaradwch gyda’ch meddyg teulu a gofynnwch am bresgripsiwn ar gyfer Well book on spirituality and wellbeing.
Ffynonellau gwybodaeth pellach:
- Mae’r Sefydliad Iechyd Meddwl wedi cynhyrchu llyfryn sy’n trafod y camau o sut i ymateb i anghenion ysbrydol.
- The Association for Pastoral Care in Mental Health – elusen sy’n ceisio cydnabod pwysigrwydd gwerthoedd ysbrydol a chymorth ar gyfer iechyd meddwl.
- Coleg Brenhinol y Seiciatryddion – Ysbrydolrwydd ac iechyd meddwl
