Mae Atwrneiaeth Arhosol yn ddogfen gyfreithiol yng Nghymru a Lloegr sy’n galluogi’r ffermwr i benodi un neu fwy o bobl sydd â’r sgiliau angenrheidiol i gymryd drosodd a gwneud penderfyniadau ar y fferm os na fydd y ffermwr mewn cyflwr i allu gwneud hynny mwyach.

Gall y ffermwr benodi hyd at bedwar Atwrneiaeth Arhosol a all fod yn unrhyw un o’r teulu neu ffrindiau i rywun mewn maes proffesiynol. Mae’n bwysig bod gennych Atwrneiaeth Arhosol os ydych yn ffermwr oherwydd, pe byddai rhywbeth yn digwydd, mae cynllun ar waith i gymryd drosodd yn eich absenoldeb meddyliol.
Mae dau fath o Atwrneiaeth Arhosol ar waith pan gollir galluedd meddyliol:
- Iechyd a lles – gellir gwneud unrhyw benderfyniadau meddygol a gofal iechyd ar eich rhan (credir yn aml mai’r perthynas agosaf sydd â rheolaeth dros sefyllfaoedd meddygol, ond nid yw hyn yn wir).
- Materion ariannol – mae hyn yn cwmpasu unrhyw benderfyniadau busnes, materion sy’n gysylltiedig ag incwm, buddsoddiadau, talu biliau, sefyllfa eiddo ac yn y blaen.
- Fe’ch cynghorir i sicrhau bod y ddwy ddogfen Atwrneiaeth Arhosol wedi’u trefnu.
- Gallwch gael Atwrneiaeth Arhosol o pan fyddwch yn 18 oed, tra bod gennych reolaeth feddyliol.
- Mae’r ddogfen hon yn hyblyg a dylid ei newid os bydd yr amgylchiadau neu eich sefyllfa yn newid.
- Gallwch ganslo eich Atwrneiaeth Arhosol unrhyw amser.
Sut i greu Atwrneiaeth Arhosol?
- Dewiswch eich atwrnai/atwrneiod
- Llenwch y ffurflen(ni) (dolenni isod)
- Cofrestrwch gyda Swyddfa’r Gwarcheidwad Cyhoeddus
- Gall y broses gymryd hyd at 10 wythnos
Mae’n rhwydd cael Atwrneiaeth Arhosol, gellir ei lawrlwytho oddi ar wefan y llywodraeth. Mae’r dogfennau yn costio £82 fesul dogfen, a gallai ffioedd ychwanegol fod yn berthnasol os derbynnir cyngor pellach i lunio’r ddogfen. Mae canllawiau ar sut i lenwi’r ddogfen ar gael ar-lein, ac ar ôl ei chwblhau mae angen cyflwyno’r ddogfen i Swyddfa’r Gwarcheidwad Cyhoeddus er mwyn cofrestru.
Os bydd angen cyngor neu help pellach arnoch, cysylltwch â Swyddfa’r Gwarcheidwad Cyhoeddus:
- customerservices@publicguardian.gov.uk
- Ffôn: 0300 456 0300
- Testun: 0115 934 2778
- Dydd Llun, Dydd Mawrth, Dydd Iau, Dydd Gwener, 9am i 5pm
- Dydd Mercher, 10am i 5pm